ครม.นัดพิเศษตั้ง ‘ภูมิธรรม’ ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกฯ – ‘วิษณุ’ เผย ‘ดิจิทัลวอลเล็ต’ รอรัฐบาลชุดใหม่

• Facebook
• Twitter
• Line

มติ ครม.นัดพิเศษ แต่งตั้ง ‘ภูมิธรรม เวชยชัย’ ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกฯ – ‘วิษณุ’ ชี้ตั้ง รมต.ชุดก่อนกลับมาภายใน 30 วัน – ไม่ต้องแจงทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช.-‘ดิจิทัลวอลเล็ต’ รอรัฐบาลชุดใหม่ – ขรก.การเมืองทั้งหมด พ้นจากตำแหน่งตามนายกฯ

เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2567 นายภูมิธรรม เวชยชัย ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) นัดพิเศษ ณ ห้องประชุม 501 ตึกบัญชาการ 1 ทำเนียบรัฐบาล

สืบเนื่องจากวันที่ 14 สิงหาคม 2567 ที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยให้ นายเศรษฐา ทวีสิน อดีตนายกรัฐมนตรี พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี กรณีแต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรี ส่งผลให้คณะรัฐมนตรีทั้งคณะสิ้นสุดลง

นายภูมิธรรม เวชยชัย ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า วันนี้มีการประชุม ครม.นัดพิเศษ ได้พิจารณาคำพิพากษาของศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยให้ความเป็นนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงตามมาตรา 170 (4) โดยมติการประชุม ดังนี้

ครม.สิ้นสุด แต่มีอำนาจจนกว่าจะมี ครม. ชุดใหม่

1. สถานะของคณะรัฐมนตรีและรัฐมนตรี
   1. คณะรัฐมนตรีสิ้นสุดลง แต่ต้องอยู่ในตำแหน่งเพื่อปฏิบัติหน้าที่ต่อไป โดยไม่เรียกว่ารักษาการ ยังได้รับเงินเดือน แต่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย 2560 มาตรา 168 (1)
   2. คณะรัฐมนตรียังมีหน้าที่บริหารราชการแผ่นดินให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศเท่าที่จำเป็นทุกประการ กรณีมีสถานการณ์คุกคามความมั่นคงของชาติ ย่อมมีหน้าที่ประกาศมาตรการเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติได้ เช่น ประกาศภาวะฉุกเฉิน หรือประกาศกฎอัยการศึก เป็นต้น
   3. การลงชื่อตำแหน่งของคณะรัฐมนตรี ยังคงลงชื่อในตำแหน่งเดิม มิใช่รักษาการ หรือ รักษาการในตำแหน่ง
   4. ตำแหน่งข้าราชการการเมืองที่นายกฯแต่งตั้ง ต้องพ้นจากตำแหน่งไปด้วยทั้งหมด
   5. ให้คณะกรรมการที่นายกฯ แต่งตั้ง ตามมาตรา 11 (6) แห่ง พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ.2551 และรองเลขาธิการนายกฯ ฝ่ายการเมือง ยังคงปฏิบัติหน้าที่ต่อไปได้
2. หลักการเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของคณะรัฐมนตรี
   1. เรื่องนโยบายใหม่ ซึ่งมีผลผูกพันคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ ไม่ควรพิจารณา
   2. เรื่องจำเป็นเร่งด่วน หรือ เรื่องต่อเนื่องให้พิจารณาเป็นเรื่องๆ ไป

นายภูมิธรรม กล่าวต่อว่า “หลังจากประชุม ครม. เสร็จ หัวหน้าพรรคร่วมรัฐบาลทั้ง 6 ได้มีข้อสรุปว่า วันนี้ 16.00 น. ที่อาคารชินวัตร 3 พรรคเพื่อไทย โดยกรรมการบริหารพรรคจะจัดประชุมเพื่อเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีผู้จะดำรงตำแหน่งนายกฯ และหัวหน้าพรรคและเลขาธิการทุกพรรคจะไปร่วมกันแถลงเพื่อยืนยันเสนอชื่อนายกฯ เพื่อจะเข้าที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรพรุ่งนี้ (16 ส.ค. 67) เวลา 10.00 น.”

หลังจากนั้น นายภูมิธรรม จึงขอตัวเพื่อเดินทางไปประชุมที่อาคารชินวัตร 3 และมอบหมายให้นายวิษณุ เครืองาม เป็นผู้แถลงเพิ่มเติม

‘วิษณุ’ชี้ ขรก.การเมืองทั้งหมด พ้นจากตำแหน่งตามนายกฯ

นายวิษณุ เครืองาม อดีตที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีของนายเศรษฐา ทวีสิน กล่าวว่า เหตุผลที่มีการประชุม ครม. วันนี้ เพราะต้องแต่งตั้ง ‘รักษาการ’ เนื่องจากเป็นกรณีที่ไม่มีนายกฯ หรือ นายกฯขาดคุณสมบัติพ้นจากตำแหน่ง ต้องใช้อีกมาตราหนึ่ง แตกต่างจากกรณีที่รองนายกฯ ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกฯ เพราะนายเศรษฐาเดินทางไปต่างประเทศ

นายวิษณุ ให้ข้อมูลว่า ตำแหน่งหน้าที่ต่างๆ ที่เกี่ยวพันกับคณะรัฐมนตรี แบ่งเป็น 2 ระดับ ได้แก่ (1) ระดับนายกรัฐมนตรีและ (2) ระดับรัฐมนตรี

“ตำแหน่งใดก็ตามที่นายกฯ เศรษฐาแต่งตั้งไว้เป็นข้าราชการการเมือง เช่น เลขาธิการนายกฯ รองเลขาธิการนายกฯ โฆษกฯ ที่ปรึกษานายกฯ ประจำสำนักเลขาธิการนายกฯ ตำแหน่งการเมืองทั้งหลายที่เป็นตำแหน่งตามกฎหมาย และนายกฯ เศรษฐาได้ตั้งไว้ เป็นอันพ้นจากตำแหน่งทั้งหมด รวมรองนายกฯ ถือเป็นโควตาแต่งตั้งของนายกฯ รวมถึงผู้ช่วยรัฐมนตรีทั้งหมดพ้นด้วย และผู้แทนทางการค้าด้วย…เขาจะจ่ายเงินเดือนให้ถึงวันที่ 13 สิงหาคม 2567 แต่ ครม. มีมติในวันนี้ว่า เนื่องจากจำเป็นต้องมีวิป ก็มีมติให้แต่งตั้งใหม่เป็นการต่อเนื่องไป ไม่ใช่ต่ออายุให้คนเก่า แต่แต่งตั้งใหม่ ใช้คนเก่า” นายวิษณุ กล่าว

“มีปัญหาก็คือกรรมการที่นายกฯ แต่งตั้ง ซึ่งเป็นการแต่งตั้ง ตาม พ.ร.บ. ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ.2551 ที่บอกว่า นายกฯ สามารถตั้งผู้ทรงคุณวุฒิที่เป็นกรรมการต่างๆ ได้ เช่น กรรมการที่ปรึกษา กรรมการวิป เป็นต้น พวกนี้ก็พ้นจากตำแหน่งด้วย” นายวิษณุ กล่าว

นายวิษณุ กล่าวถึงระดับรัฐมนตรีว่า “รัฐมนตรีกระทรวงใดก็ตาม ยกเว้นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกฯ ถือว่านายกฯ เป็นคนแต่งตั้ง เลขาของสำนักรัฐมนตรีก็พ้น ที่ปรึกษาก็พ้น แต่ระดับรัฐมนตรีกระทรวงต่างๆ ที่รัฐมนตรีเป็นคนตั้งเอง เลขารัฐมนตรี ที่ปรึกษาก็ดี เลขาก็ดี ยังคงอยู่ ไม่พ้นจากตำแหน่ง”

นายวิษณุ กล่าวต่อว่า อดีตรองนายกฯ ยังมีภารกิจที่ต้องปฏิบัติโดยไม่รู้ว่าต้องทำถึงเมื่อไร จึงมีมติให้ ‘รองนายกฯ’ แต่งตั้งเฉพาะตำแหน่งเลขาธิการ หรือ รองเลขาธิการเท่านั้น และอาจแต่งตั้งคนเดิม เพื่อช่วยงาน

ตั้ง รมต.ชุดก่อนกลับมาภายใน 30 วัน – ไม่ต้องแจงทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช.

นายวิษณุ กล่าวต่อว่า ที่ประชุม ครม. มีมติว่า เนื่องจากการปฏิบัติหน้าที่ หรือ รักษาการในขณะนี้ แตกต่างจากตอนยุบสภา เนื่องจากตอนยุบสภา รัฐธรรมนูญกำหนดว่า ในระหว่างรักษาการ จะแต่งตั้งข้าราชการไม่ได้ ต้องขอความเห็นชอบ กกต. (กรรมการการเลือกตั้ง) จะใช้งบประมาณผูกพัน หรือ กำหนดเรื่องนโยบายไม่ได้ แต่กรณีนายกฯ พ้นจากตำแหน่ง ไม่มีข้อห้ามเหล่านี้อยู่ จึงสามารถทำได้หมดทุกเรื่องทุกประการ

“เรื่องใหญ่ ๆ ก็ต้องรอมติ ครม. หรือ นโยบายที่รัฐบาลใหม่จะแถลงในคราวหน้า เช่น ดิจิทัลวอลเล็ต เป็นต้น แต่ในส่วนนโยบายปกติธรรมดา ก็มีการยกปัญหาปลาหมอคางดำ อย่างนี้เราพูดกันใน ครม. หลายนัดแล้ว อีกนิดเดียวจะจบแล้ว เพราะอนุมัติงบประมาณ ก็ให้สามารถทำได้ หรือ อนุมัติจ่ายเงินสงเคราะห์เด็ก เป็นการใช้งบประมาณ ก็สามารถดำเนินการได้ตามปกติ” นายวิษณุ กล่าว

นายวิษณุ กล่าวต่อว่า ครม.ที่สิ้นสุดลง และปฏิบัติหน้าที่ ยังไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช. แต่จะยื่นเมื่อคณะรัฐมนตรีชุดใหม่เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณแล้ว และหากได้กลับมาเป็นรัฐมนตรีใหม่ภายใน 30 วัน แม้จะเปลี่ยนตำแหน่ง ก็ไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สิน

“ตอนรัฐบาลพลเอกประยุทธ์ 1 เป็นพลเอกประยุทธ์ 2 รัฐมนตรีซ้ำกันหลายคน อย่างผม เป็นต้น ก็ไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สิน แต่ได้ยื่นเองด้วยความสมัครใจอยู่ดี ครม. ชุดนี้ก็อาจทำอย่างนั้นได้โดยสมัครใจ แต่ไม่เปิดเผย”

‘ดิจิทัล วอลเล็ต’ รอรัฐบาลใหม่

นอกจากนี้ นายวิษณุ ย้ำกับสื่อมวลชนเรื่องการใช้คำเรียกรักษาการว่า “จะไม่เรียกว่ารักษาการ แต่เขียนว่า ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี”

ส่วนการแต่งตั้งข้าราชการฝ่ายบริหาร นายวิษณุ อธิบายว่า ยังสามารถแต่งตั้งได้ตามปกติ หรือ ที่เสนอมาแล้ว เช่น ปลัดกระทรวงมหาดไทย หรือ คนที่มาใหม่ ก็สามารถแต่งตั้งได้ เพราะใกล้ขึ้นปีงบประมาณใหม่ ส่วนกฎหมายที่ทูลเกล้าฯ แล้ว ก็เดินได้ตามปกติ

เมื่อถามถึงการเดินหน้าต่อของนโยบายดิจิทัล วอลเล็ต ทำให้ นายวิษณุ ย้อนถามว่า “(นโยบาย) ของใคร” ผู้สื่อข่าวตอบว่า “ของรัฐบาล”

นายวิษณุ จึงตอบว่า “เนื่องจากยังมีรายละเอียดอีกเยอะ ก็ยังไม่ได้ทำสำเร็จ เพราะฉะนั้นก็คงต้องรอรัฐบาลหน้า ถ้าทำไว้สมบูรณ์แล้วเหมือนปลาหมอคางดำ…ได้ แต่นี่ยังไม่สมบูรณ์”

ผู้สื่อข่าวถามว่า หลังจากนี้นายวิษณุทำงานอะไรต่อ นายวิษณุ ตอบว่า “ไม่มี แถลงเสร็จ ผมกลับบ้าน ไม่มาแล้ว…ยังไม่รู้เลยอังคารหน้าจะมี ครม. หรือเปล่า จะประชุม หรือ เปล่าผมไม่รู้”

อย่างไรก็ตาม นายวิษณุ กล่าวต่อว่า ครม.ให้ตนมาชี้แจงในฐานะ Resource Person เหมือนที่ ครม. เชิญใครต่อใครมาชี้แจง

สุดท้ายถามว่า ถ้านายวิษณุถูกเชิญเป็นที่ปรึกษาอีก ทำให้ นายวิษณุ ตอบติดตลกว่า “ต้องไปดูหมอก่อน”

นายกฯเดินหน้าเงินดิจิทัล อ้างผลโพลชี้ 76% ต้องการ – มติ ครม.ตีกลับงบ กสศ. 7,094 ล้าน อ้างซ้ำซ้อน ศธ.

นายกฯแถลงลดค่าไฟ 35 สตางค์-พักหนี้ 3 ปี – มติ ครม.ปรับแผนการคลัง เพิ่มวงเงินงบฯ-กู้ชดเชยขาดดุล

นายกฯ เยือนสหรัฐฯ ดึงต่างชาติตั้งฐานผลิต-ส่งออก – มติ ครม.เพิ่มงบฯปี’67 อีก 1.3 แสนล้านบาท

นายกฯเรียกทูตพาณิชย์กลับไทย ติวเข้มเปิดตลาดเชิงรุก – มติ ครม.โยก ‘บิ๊กหลวง’ นั่งเลขาธิการ ปปส.

นายกฯจี้ ‘ภูมิธรรม’ ชงแผนสกัดสินค้าเถื่อนเข้า ครม.เดือนนี้-มติ ครม.เปิดขาย ‘กองทุนรวมวายุภักษ์’ 1.5 แสนล้าน

นายกฯ แจงถกอาเซียน หวังลดการสู้รบในเมียนมา ยันไม่เอียง – มติ ครม.ผ่าน กม.ล้างวาทกรรม “คุกมีไว้ขังคนจน”